فناوری‌های دیجیتال و پارادوکس بهره‌وری
معمولا فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک محرک برای بهره‌وری و رشد اقتصادی به کار می‌روند. مقالات متعددی که در این زمینه نوشته شده نشان می‌دهند که تاثیرات ذکر شده مثبت هستند مخصوصاً در سطح شرکتها (استنلی و همکاران۲۰۱۸ OECD 2012b). اما به نظر نمی‌رسد که فرایند سریع دیجیتال‌سازی در طول یک دهه گذشته تبدیل به رشد بهره‌وری فراوان شده باشد؛ برعکس این رشد رو به کندی رفته است(کرفتس ۲۰۱۸). این کندی رشد به نظر می‌رسد که در کشورهای توسعه یافته تا حدودی جدی است اما در کشورهای در حال توسعه نیز دیده می‌شود(APEC 2018).
این امر به عنوان پارادوکس بهره‌وری شناخته می‌شود همانطور که سولو(۱۹۸۷ : ۳۶) می‌گوید:« شما می‌توانید همه جا عصر رایانه را ملاحظه نمایید مگر در آمارهای مربوط به بهره‌وری». این مفهوم با تغییر دادن کلمه «رایانه» به «دیجیتال‌سازی» به روز رسانی شده تا پارادوکس بهره‌وری در اقتصاد دیجیتال را بهتر نشان دهد.
دلایل مختلفی برای این پارادوکس بیان شده است. برخی از کارشناسان بدبین‌تر درباره تاثیرات فناوری بر بهره‌وری صحبت کردند(به عنوان مثال گوردون ۲۰۱۶) فناوری‌های دیجیتال در حال تحول را دارای اثری بسیار کمتر از سایر پیشرفت‌های فناوری که انقلاب‌های فناوری گذشته را متمایز می‌سازد دانسته است. یک دیدگاه خوش بینانه‌تر کاهش سرعت رشد بهره‌وری را به ایجاد یک تاخیر قبل از به ظهور رسیدن تاثیرات اقتصاد دیجیتال نسبت می‌دهد. همچنین احتمال دارد که وقتی این فناوری‌ها در بخش‌های گسترده‌تری از اقتصاد به کار گرفته شوند تاثیرات آن‌ها بر امر بهره‌وری قابل مشاهده‌تر باشد(OECD 2019b، رمس و همکاران ۲۰۱۸).
مشکلاتی که در‌اندازه‌گیری اقتصاد دیجیتال وجود دارد(فصل ۳ را ملاحظه نمایید) به عنوان یک فاکتور دیگر برای توضیح این تناقض در بهره‌وری در نظر گرفته شده است. این حقیقت که فعالیت‌های مربوط به اقتصاد دیجیتال در آمارهای کلی GDP وارد نشده‌اند نیز می‌تواند رشد کندتر بهره‌وری را توجیه نماید. اگر این فعالیت‌ها به خوبی اندازه‌گیری شوند می‌توانند منجر به انعکاس خروجی‌های بیشتر و بهتر و درنتیجه بهره‌وری بیشتر شوند.
علاوه بر این فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که به فناوری‌های دیجیتال مربوط نیستند اما ممکن است در کاهش رشد بهره‌وری موثر باشند. یک مثال قابل توجه در این مورد کاهش تقاضا و محدودیت سرمایه‌گذاری است که از مشخصه‌های بحران اقتصاد جهانی در سال ۲۰۰۸ بود. کاهش رشد بهره‌وری در کشورهای توسعه یافته را می‌توان همچنین با توجه به فاکتورهای موجود در حوزه آمارگیری به بالا رفتن سن جمعیت این کشورها نیز نسبت داد(مائستاس ۲۰۱۶).
هنوز اتفاق نظری بر سر دلایل این پارادوکس ایجاد نشده است اما بیشتر توضیحاتی که در بالا ارائه شد تا حدودی به حقیقت نزدیک هستند. با وجود این به نظر می‌رسد که پارادوکس بهره‌وری در اغلب کشورها مخصوصاً کشورهای توسعه یافته چیزی بیش از یک فرضیه است چرا که این کشورها به مرزهای فناوری دیجیتال نزدیک‌ترند. بنابراین محتمل است که در کشورهای در حال توسعه که از مرزهای فناوری دور هستند چشم‌انداز بهره‌وری با توجه به افزایش میزان استفاده از فناوری‌های دیجیتال همچنان قابل توجه باشد.
منبع: UNCTAD
پاسخی بگذارید